Welke soorten dagbesteding zijn er? Een overzicht van mogelijkheden en doelen

Welke soorten dagbesteding zijn er? Een overzicht van mogelijkheden en doelen

Dagbesteding is een breed begrip dat verwijst naar georganiseerde activiteiten voor mensen die ondersteuning nodig hebben bij het invullen van hun dag. Dit kan gaan om ouderen, mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking, mensen met psychische klachten, of mensen die re-integreren na ziekte of werkloosheid. Dagbesteding draagt bij aan structuur, sociale interactie, zingeving en het behoud van vaardigheden.

Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende soorten dagbesteding, elk met hun eigen doelen, setting en doelgroep.

1. Belevingsgerichte dagbesteding

Deze vorm richt zich op het prikkelen van zintuigen en het bieden van rust en veiligheid. De nadruk ligt niet op presteren, maar op het beleven van het moment.

Voor wie: Mensen met dementie, mensen met een ernstige verstandelijke beperking, of mensen met een laag belastbaarheidsniveau.

Voorbeelden van activiteiten:

• Snoezelen in een zintuigprikkelende ruimte

• Voelen en ruiken van natuurlijke materialen

• Rustige muziek luisteren

• Aromatherapie

• Bewegingsspelletjes met zachte materialen

2. Arbeidsmatige dagbesteding

Hierbij staat werken centraal, vaak in een beschermde omgeving. Deelnemers verrichten taken die lijken op regulier werk, maar met aangepaste begeleiding en tempo.

Voor wie: Mensen met een verstandelijke beperking, psychische kwetsbaarheid of mensen in re-integratie.

Voorbeelden van werkzaamheden:

• Inpakken en sorteren

• Groente telen in een zorgtuin

• Dieren verzorgen op een zorgboerderij

• Houtbewerking of metaalbewerking

• Post rondbrengen binnen de instelling

3. Activerende dagbesteding

Deze vorm van dagbesteding is gericht op het stimuleren van zelfstandigheid, het opdoen van nieuwe vaardigheden en sociale activering.

Voor wie: Mensen die weinig sociale contacten hebben, kampen met psychische problemen, of moeite hebben met structuur.

Voorbeelden van activiteiten:

• Samen koken of bakken

• Groepsgesprekken en themabijeenkomsten

• Creatieve workshops (bijv. schilderen, keramiek)

• Bewegingsactiviteiten zoals yoga of wandelen

• Computerlessen of taaloefeningen

4. Ontwikkelingsgerichte dagbesteding

Bij deze vorm staat persoonlijke groei centraal. De focus ligt op het ontdekken en ontwikkelen van talenten en competenties, soms als opstap naar (vrijwilligers)werk of onderwijs.

Voor wie: Jongvolwassenen of volwassenen met een ontwikkelingsachterstand of afstand tot de arbeidsmarkt.

Voorbeelden van activiteiten:

• Coaching en individuele leertrajecten

• Werkervaringsplaatsen

• Trainingen in sociale vaardigheden

• Praktijkgerichte opleidingen

5. Dagbesteding met verzorgende ondersteuning

Deze vorm combineert lichte verzorging met activiteiten, vaak in een veilige en vertrouwde omgeving. Doel is om mensen zo lang mogelijk actief en zelfstandig te houden.

Voor wie: Ouderen of mensen met een chronische aandoening.

Voorbeelden van activiteiten:

• Gezamenlijke maaltijden

• Geheugentraining en reminiscentie

• Licht huishoudelijk werk onder begeleiding

• Fysiotherapie of beweeggroepen

• Creatieve en ontspannende bezigheden

6. Vrijetijdsgerichte dagbesteding

Hier draait het vooral om ontspanning en plezier. Activiteiten zijn gericht op het bieden van een zinvolle daginvulling met nadruk op hobby’s en interesses.

Voor wie: Brede doelgroep – van mensen met een beperking tot ouderen of mensen in herstel.

Voorbeelden van activiteiten:

• Filmavonden of muziekmiddagen

• Kaarten maken, schilderen of handwerken

• Spelletjesmiddagen of quizzen

• Wandelen of fietsen in groepsverband

Dagbesteding is maatwerk. De beste vorm sluit aan bij de interesses, mogelijkheden en ondersteuningsbehoeften van de deelnemer. Vaak worden elementen uit verschillende vormen gecombineerd om zo tot een passend programma te komen. Zorgorganisaties, gemeenten en sociaal werkers spelen hierin een belangrijke rol.